Opendeurdag Dierenasiel
Dit weekend zette het dierenasiel van Lommel de deuren open voor het grote publiek, ook ik ging een kijkje nemen naar het vernieuwde asiel onder de vleugels van vzw Dierenvrienden uit Sint-Truiden.
Het is gratis én het helpt je om je woonlening af te betalen als je onvrijwillig werkloos of arbeidsongeschikt wordt. En toch maken kopers er amper gebruik van. “De verzekering gewaarborgd wonen van de Vlaamse overheid is te complex”, zegt Vlaams Parlementslid Sofie Mertens (CD&V), die pleit voor een vereenvoudiging.
Een gratis verzekering die je helpt om je woonlening af te betalen als dat door gedwongen werkloosheid of arbeidsongeschiktheid financieel moeilijk wordt. Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn. En toch is dat exact wat de verzekering gewaarborgd wonen van de Vlaamse overheid inhoudt. Ze bestaat al sinds 1998, en in de loop der jaren is er regelmatig gesleuteld aan de voorwaarden. Maar vandaag zijn die niet echt onoverkomelijk.
Zo moet je volledig arbeidsgeschikt en twaalf opeenvolgende maanden aan het werk zijn op het moment van de aanvraag. Je aankoop moet je enige woning zijn, waar je ook effectief gaat wonen, en de geschatte verkoopwaarde door de bank is niet hoger dan 393.010 euro. In Hasselt ligt dat plafond, net als in een aantal gemeenten buiten Limburg, op 451.970 euro. Het geleende bedrag moet minimaal 50.000 euro zijn, bij renovaties is dat 25.000 euro. Tot slot moet je de verzekering binnen het jaar afsluiten. Wie dat correct doet, is tien jaar verzekerd.
8 procent
Toch weet de Vlaming de weg naar die gratis verzekering niet te vinden. In 2023 waren er 10.522 aanvragen, en dat terwijl er dat jaar bijna 133.000 kredieten afgesloten werden. Uiteraard voldoet niet iedereen aan de voorwaarden, maar nu vraagt dus slechts 8 procent de verzekering aan. De voorbije zes jaar waren er gemiddeld 10.300 aanvragen per jaar, al is er sprake van een stijgende trend, met 11.267 aanvragen in 2024. Dat blijkt uit cijfers die Vlaams Parlementslid Sofie Mertens (CD&V) opvroeg bij Vlaams minister van Wonen Melissa Depraetere (Vooruit).
Daar komt nog bij dat niet alle aanvragen worden goedgekeurd. “In 2023 en 2024 werden 5.139 aanvragen voor de verzekering gewaarborgd wonen afgekeurd, bijna een kwart van alle aanvragen”, zegt Mertens. “Eén van de voornaamste redenen voor de weigering is de onvolledigheid van de aanvraag. Maar liefst 45 procent van de geweigerde aanvragen werd om die reden geweigerd.” Daarnaast blijken ook de voorwaarden rond arbeidsgeschiktheid (25 procent) en tewerkstelling (16 procent) vaak struikelblokken.
Te ingewikkeld
“Als bijna één op de vier aanvragen geweigerd wordt, dan is de procedure simpelweg te ingewikkeld”, vindt Sofie Mertens. “CD&V pleit dan ook voor administratieve vereenvoudiging. We mogen niet toelaten dat mensen afhaken omdat de procedure te complex is of omdat er onduidelijkheden zijn in de voorwaarden.”
Sinds 1 januari 2023 kan de gratis verzekering nochtans digitaal aangevraagd worden via de website van het Vlaams Woningfonds. “Dat is zeker een stap in de goede richting, maar de aanvraagprocedure is enorm zwaar. Het moet eenvoudiger. Daarnaast pleit ik ervoor dat de verzekering ook na meer dan een jaar nog afgesloten kan worden.”
De voorbije twee jaar keerde de verzekering een totaalbedrag van 8,9 miljoen euro uit. Het bewijst volgens Mertens het nut en het belang ervan. “Voor vele gezinnen is het een essentieel vangnet bij ziekte of onvrijwillige werkloosheid, maar het hoge aantal weigeringen is een pijnpunt dat dringend aangepakt moet worden.”
Notaris
Volgens minister Depraetere herinneren de notarissen hun cliënten nu al aan de verzekering en staat die tevens vermeld in de authentieke akte. “We wijzen onze cliënten er inderdaad al op dat ze die verzekering gratis kunnen aanvragen”, zegt Myrrhine Vrolix, woordvoerder van Notaris.be. “Maar of ze die aanvraag ook effectief doen, daar hebben wij uiteindelijk geen zicht op. Bovendien zijn er toch wel wat mensen die niet aan de voorwaarden voldoen. Zeker jongeren hebben niet altijd lang genoeg gewerkt en soms is het huis duurder dan de opgelegde maxima.”
Daarnaast wil Depraetere nog deze legislatuur werk maken van een samenwerking met de Vlaamse Belastingdienst. “Nadat die de verkoopakte heeft ontvangen, zou er een bericht kunnen worden uitgestuurd met een herinnering naar potentieel rechthebbenden”, zegt de minister. “Maar omdat de persoonsgegevens dan gebruikt worden voor een nieuw doel, namelijk het informeren van de burger, vereist dit een decretale aanpassing.”
Dit artikel werd gepubliceerd in Het Belang van Limburg op 26 mei 2025.